زمانی که در ساختمان سازی فرایند ساخت دیوارها و سقف به اتمام می رسد، دیوار دارای پستی و بلندی های بسیار بوده و نیاز به صاف کردن و رفع نواقص دارد. برای این کار یکی از پرکاربردترین گچ های ساختمانی گچ خاک است. معمولاً استادکاران قبل از عملیات گچ کاری ابتدا زیرکار را با گچ و خاک اجرا می کنند، تا وقتی دیوار ها برای لوله های تأسیساتی شیار زده یا داکت کشی شوند، از هم پاشیده نشوند.
در امور ساختمانی از ملات گچ و خاک اغلب برای کارهای نازک کاری دیوار استفاده می‌شود. همان‌طور که از نامش پیداست، این ملات از دو جزء گچ و خاک تشکیل شده است که در نسبت مناسب با یکدیگر مخلوط می‌شوند. برای یکدست کردن سطح دیوار و رفع پستی و بلندی‌ها، استفاده از ملات گچ و خاک ضروری است.
ملات گچ خاک
اندود گچ و خاک نوعی ملات زودگیر است که در فاصله حدود شش دقیقه بعد از تماس با آب شروع به سفت شدن می‌کند. در این ملات از خاک رُس سرند شده (الک شده) که در مجموعه ما حرارت نیز می بیند استفاده می‌شود. در مجموعه ما گچ با نسبت مشخصی از خاک رس سرند شده حرارت دیده مخلوط
می شود.
در این ترکیب هر چه مقدار خاک بیشتر باشد، ملات دیرگیرتر و پلاستیک تر خواهد بود که البته این میزان نباید از مقدار مجاز تجاوز کند زیرا سایر مشخصات گچ خاک را تحت تاثیر قرار می دهد.
رنگ زیر کار حاصل از گچ خاک، تیره بوده و مانند گچ رو کار سفید نیست. که از این ویژگی به عنوان معایب گچ خاک یاد می شود. علت این امر به میزان خاک مخلوط شده در گچ زیر کار باز می گردد. رنگ خاک رس سبب تیره شدن ملات می شود.
چرا از گچ خاک به جای گچ زیر کار استفاده می شود؟
گچ سمنان یکی از مرغوب ترین انواع گچ در جهان است، با وجود این کیفیت چرا از خاک همراه گچ سمنان برای زیرکاری استفاده می شود؟
علت این امر را باید در میزان خرابی و ناصافی دیوار بررسی کرد. آن چیزی که به عنوان زیر کار در دیوار ها و سقف استفاده می شود لایه ای نسبتاً ضخیم است که بر روی آجر ها و پایه دیوار چیده شده کشیده می شود. این لایه می تواند توسط گچ زیرکار پوشیده شود و یا توسط گچ خاک. مزیت گچ خاک نسبت به گچ زیر کار در این است که این خاک رس موجود در گچ خاک حالت چسبندگی به ملات داده و فرم دهی و کشیدن آن بر روی دیوار را آسان تر می کند، از طرفی دیگر این گچ خاک به علت خاصیتی که دارد از ناصافی و ترک خوردگی دیوار جلوگیری می کند. هر چه زیر کار یک دیوار بهتر انجام شود دیوار صاف تر بوده و احتمال ترک خوردگی آن کمتر است. یکی دیگر از مزیت های گچ خاک این است که این ملات فرصت بیشتری به گچ کار می دهد تا بتواند ماله بهتری بر روی دیوار بکشد و کار را برای سفیدکاری نهایی آماده می کند.
قیمت گچ خاک سمنان
گچ خاک و گچ زیرکار در مجموعه ما قیمتی نزدیک به هم دارد اما باید توجه داشت که مزیت گچ خاک آماده مجموعه ما نسبت به گچ خاکی که توسط بنا یا کارگر پای ساختمان آماده می شود، یکنواختی و کیفیت ثابت و قیمت آن می باشد.
در صورت استفاده از مخلوط آماده گچ و خاک سمنان، کیفیت محصول بر روی قیمت گچ و خاک تأثیرگذار است. قیمت گچ خاک آماده به صورت کیسه ای ارائه می شود. بنابراین قیمت کیسه های گچ و خاک با وزن های مختلف، با یکدیگر متفاوت می باشد.
گچ خاک سمنان یکی از بهترین و مرغوب ترین انواع مصالح ساختمانی و زیر کار در دنیا می باشد. ما معتقدیم در مجموعه خود با اتکا به دانش و تجربه و ماشین آلات به روز بهترین نوع درصد ترکیب خاک و گچ به لحاظ کارایی، بهترین کیفیت گچ و بهترین کیفیت خاک رس را به شما ارائه می دهیم.
چیزی که قیمت گذاری گچ خاک را تعیین می کند، کیفیت آن است، کیفیت گچ خاک یعنی فرم گیری مناسب گچ روی دیوار، ماله کشی ساده، یکنواختی و صافی سطح نهایی، سختی مناسب پس از خشک شدن، عدم ترک خوردن و عدم ایجاد پستی و بلندی.
برای دریافت قیمت دقیق گچ خاک سمنان تولید شده در مجموعه کارخانه های ما، می توانید با شماره 09121319065 تماس گرفته یا به صفحه ارتباط با ما مراجعه فرمایید.
کاربرد های گچ خاک
در بالا توضیح دادیم که گچ خاک جزء مصالح ساختمانی پر مصرف می باشد که برای آماده سازی زیر کار به جای گچ زیر کار استفاده می شود. لازم به ذکر است که برای زیرکاری می توان از گچ خالی استفاده نمود اما این خاک رس اضافه شده سبب می شود که چسبندگی ملات بالا رفته که در برخی مناطق که ممکن است گچ زیر کار پس از اجرا تر بخورد از ترک خوردگی جلوگیری کند.
گاهی برخی از استادکاران معتقدند که خود باید درصد ترکیب این گچ و خاک رس را تعیین کنند، به بیان ساده تر این دو پودر را بر اساس نظر خود ترکیب می کنند. اما برخی معتقدند که کارخانه های تولید گچ بر اساس مش بندی و کیفیت گچ خود این گچ خاک را با یکدیگر ترکیب می کنند و نیازی به ریسک انجام این کار را نمی ببینند.
اما اگر بخواهیم دقیق تر کاربرهای این ملات گچ خاک را بررسی نماییم باید بگویم که با استفاده از این ملات در هنگام شیار زنی بر روی دیوار تخریب انجام نمی شود و برای پوشاندن دیوار مصرف می گردد.
از دیگر کاربرد های گچ خاک این است که برای تیغه های پنج سانتی متری از این ملات استفاده می شود.
برای زیر سازی یا زیرکار گچ خاک بیشترین کاربرد را دارد. برای استفاده از این ملات در زیرسازی سفیدکاری روی دیوار آجری که قبلاً شمشه گیری شده باشد بین فاصله های شمشه گیری را با گچ و خاک پر می کنند.
از دیگر موارد استفاده گچ و خاک می توان به ساخت طاق ضربی اشاره نمود.
نکته دیگری که کیفیت و کاربرد گچ خاک را تحت تأثیر قرار می دهد این است که زمانی که گچ خاک به داخل آب ریخته می شود تا زمان مصرف نباید بیش از ده تا پانزده دقیقه به طول بیانجامد بنابراین باید گچ و خاک را به میزان کم کم ساخت تا قبل از استفاده ملات در کار مورد نظر خود را نگیرد.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که یکنواختی رنگ در گچ و خاک مخلوط نشان دهنده اندازه پراکندگی خاک در گچ می باشد. رگه های سفید و یا سیاه نباید در گچ و خاک مخلوط مشاهده شود. گچ خاکی که در مجموعه کارخانه های ما به صورت آماده تهیه می شود این مشکلات را نداشته و به خوبی مخلوط می شود و یکنواختی رنگ قابل مشاهده است.
ترکیب ساختاری گچ خاک
گچی که در گچ خاک استفاده می شود همان گچ زیر کار است با همان مش بندی، از لحاظ ساختاری و فرمولی نیز این نوع گچ مانند دیگر انواع گچ است. همه انواع گچ ها یک ویژگی مشترک دارند. همه آنها از یک جزء ساختاری، یک عنصر اتصال دهنده و نوعی فیبر تشکیل شده اند. گچ خاک قبلاً توضیح دادیم که نسبت به گچ زیرکار دارای چسبندگی بالاتری است. این چسبندگی به علت عامل اتصال دهنده ای به نام خاک رس است. حال ساختار خاک رس را بررسی می کنیم.
ساختار خاک رس به عنوان اتصال دهنده
خاک رس از ذرات بسیار ریز تشکیل شده است. بیشتر انواع خاک رس از سیلیکات‌های آلومینیوم آبدار تشکیل شده اند. اگرچه تنوع شیمیایی بسیاری در بین خاک های رس وجود دارد. خاک رس منسجم است و می تواند به شن و ماسه و کاه بچسبد، از جدا شدن اجزای ملات گچ از هم جلوگیری می کند و همچنین ملات را به دیوار محکم می چسباند. خاک رس در هنگام مرطوب بودن نیز حالت پلاستیکی دارد که باعث می شود ملات گچ کارایی خود را داشته باشد. این خاصیت از ترک خوردگی دیوار پس از گچ کاری جلوگیری می کند، سطح صاف تری را برای زیر کار ایجاد کرده و از همه مهم تر قیمت مقرون به صرفه تری دارد.
ساختار ملکولی و ویژگی فیزیکی و شیمیایی خاک رس این است که به صورت چسبنده استفاده می شود و در مجاورت هوا خشک و سفت می شود. فرمول شیمیایی خاک رس نشان می دهد این ماده از هیدروسیلیکات آلومینیوم و PH2O3 و BAL2O3 و msio2 تشکیل شده است.
ویژگی ساختاری خاک رس این است که آب را به خود جذب می کند، حجم می گیرد و بعد از خشک شدن آب خود را از دست داده و ترک می خورد. خاک رس مخلوط با آب چسبناک، خمیری و شکل پذیری بالایی دارد. این ویژگی ها سبب می شود که این ماده برای زیرکاری مناسب نباشد اما زمانی که با گچ مخلوط می شود و با درصد درست این ترکیب صورت می گیرد. در گذشته برای نماهای خارجی یا سقف ها از کاه هم در این ترکیب استفاده می کردند.
ویژگی های خاک رسی که در گچ خاک استفاده می شود:
برای اینکه خاک رس بتواند شکل پذیری گچ را بیشتر کند، باید درصد آبی که به ملات اضافه می شود مشخص باشد. وقتی که مقداری آب به دانه های خاک اضافه می شود، آب دور دانه ها را تر می نماید و اگر اضافه کردن آب ادامه یابد کلیه دانه ها با یک ورقه نازک آب پوشیده می شود حال اگر در خاک خاصیت پلاستیسیته وجود نداشته باشد با اضافه کردن مقدار کمی آب ذرات خاک از یکدیگر جدا شده و به صورت جسمی روان در می آید ولی اگر خاک دارای خاصیت شکل پذیری باشد این مقدار آب فقط باعث لغزیدن دانه ها به روی یکدیگر شده بدون آن که دانه ها پیوستگی خود را از دست بدهند
دومین عامل در مورد ویژگی های خاک رس، بزرگی دانه های خاک می باشد هر قدر خاک ها ریز دانه تر باشند و یا به عبارت دیگر سطح مخصوص (سطح واحد حجم و یا سطح واحد وزن) آن بیشتر باشد در نتیجه مقدار بیشتری آب لازم است که دور همه دانه ها را تر نماید و در نتیجه سطح روغن کاری شده به وسیله آب بیشتر می شود که این خود باعث پلاستیسیته بیشتر خاک می گردد.
خاک رس در گچ خاک
– سومین عامل که در پلاستیسیته بودن خاک مؤثر است شکل عمومی دانه ها می باشد. می دانیم دانه های خاک مخصوصاً دانه های خاک رس از لحاظ شکل هندسی به سه دسته تقسیم می شوند کروی- پولکی و دراز و هر قدر شکل دانه به پولکی بودن نزدیکتر بوده و یا درصد دانه های پولکی شکل در توده خاک زیادتر باشد خاصیت لغزندگی آن به روی یکدیگر بیشتر بوده و در نتیجه خاک پلاستیک تر می باشد.
چهارمین عاملی که باعث پلاستیک بودن خاک می گردد صیقلی بودن دانه ها می باشد هر قدر اصطکاک داخلی بین دانه ها کمتر باشد آن ها به روی همدیگر بهتر می لغزند و برای قرار دادن آنها پهلوی یکدیگر نیز نیروی کمتری مصرف می شود.
پنجمین عامل پلاستیک بودن خاک وسایل مکانیکی می باشد که از آن برای شکل دادن خاک استفاده می شود، مانند ظروف سفالی
خاصیت جذب سطحی در خاک رس چگونه است؟
این خاصیت مربوط به یونیزه شدن ذرات جسم جامد در آب می باشد. اگر مولکول های جسمی که در آب پراکنده می گردند به صورت قطبی درآید و هر قسمت آن دارای بار مثبت یا منفی بشود واضح است که ذرات یکدیگر را جذب کرده و با توجه به میزان آبی که در جسم وجود دارد در آن جسم خاصیت جذب سطحی به وجود می آید. به طوری که اگر به اضافه کردن آب ادامه بدهیم جسم به حالت روان درآمده و ذرات آن در آب شناور می شوند در این حالت خاصیت جذب سطحی برای ما ملموس نیست، خاک رس دارای خاصیت جذب سطحی می باشد.
انواع خاک رس:
• خاک رس رسوبی
خاک رس رسوبی معمولاً” به صورت پوسته رسوبی تحت فشار تشکیل می‌شود و چون مسیری طولانی را از محل تخریب و تجزیه سنگ‌های تشکیل دهنده طی می‌کند به قطعات بسیار ریز و فشرده تبدیل و به طور طبیعی دچار فعل و انفعالاتی می‌شود. گاهی ناخالصی های متعدد مانند وجود منیزیوم، قلیاها، اکسیدهای آهن، مشتقاتی از کوارتز، میکا و گرانیت در آنها دیده می‌شود. در مواقعی که گل‌های رسوبی یکی از مواد لازم را کم دارد، سفالگران بر اساس تجربیات خود، هنگام ورز دادن گل یا زمان خشک شدن، مواد مورد نیاز مانند پودر سنگریزه و ماسه را شناسایی و با استفاده از روش های متفاوت به آن اضافه می‌کنند.
• خاک رس گلوله‌ای
خاک رس گلوله ای معمولاً به شکل طبیعی خود در بسترهایی از لایه زمین تشکیل می‌شود. به نظر میرسد چون به اندازه رس‌های رسوبی جابه‌جا و با مواد دیگر ترکیب نمی‌شود و به صورت توده‌هایی در رگه های لایه زمین به دست می‌آید، چندان تحت فشار نبوده، به همین علت قابلیت انقباض آنها گاهی به ۲۰% میرسد.
• خاک رس آهکیانواع خاک رس در گچ خاک
این نوع خاک دارای ترکیبات فلدسپاتی شامل ماسه، شن، مواد آهکی و مواد گدازنده دیگر بوده و بنابراین شکل‌پذیری آن مشکل است. میزان درجه حرارت و کنترل و نظارت بر پخت آن اهمیت است.
• خاک رس‌های دیرگداز
این خاک در مکان‌هایی وجود دارد که سنگ‌های معدنی آن سنگ‌های سخت و بیشتر زغال‌سنگ بوده است. مولکول‌های تشکیل دهنده این خاک باعث می‌شود که شکل‌پذیری چندانی نداشته و به حرارت بالا نیاز داشته باشد.
• خاک رس قرمز
خاک رس قرمز در مکان‌هایی تشکیل می‌شود که مواد آهنی و رسوبات سنگ آهن در جریان تخریب‌ها و فشارهای پوسته زمین بیشتر از سایر مواد وجود دارد. اکسیدهای آهن در شکل‌پذیری گل، میزان حرارت لازم برای پخت و استحکام بعدی آن نقش عمده‌ای دارد. ترکیبات این خاک بسیار متنوع است و درجه پخت آن گاهی تا ۱۲۰۰ درجه بالا می‌رود. خاک رس قرمز هنگام پخت در حرارت بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه به رنگ‌های زرد، نخودی و قرمز درمی‌آید.
خواص و ویژگی های افزونی های گچ خاک
علاوه بر خاک رس، شن و ماسه و فیبر در گچ خاک، از مواد افزودنی دیگری نیز استفاده می شود که به آن خواص و ویژگی های مختلفی می بخشد. این مواد افزودنی می توانند قابلیت کار و مقاومت گچ را بهبود ببخشند. گاهی اوقات مواد به ملات گچی که به عنوان لایه پایانی کار قرار است استفاده شود، افزوده می شوند. هم چنین ممکن است این مواد را به تمام لایه های پوششی دیوار اضافه کنند.
برخی از متداول ترین مواد افزودنی، کاه، الیاف، سیمان، پودر سنگ، خمیر آرد گندم، آب کاکتوس، کازئین (پروتئین شیر) و انواع روغن های طبیعی مانند روغن بذر کتان هستند. سایر افزودنی ها شامل نمک، استئارات، پیه، تانن، برگ و پوست درختان خاص، زاج، چسب های طبیعی و آهک هستند.
خمیر آرد گندم
خمیر آرد پخته شده یک چسب طبیعی ارزان قیمت است که به راحتی از مواد اولیه معمول تهیه می شود. دوغاب آب و آرد تا زمانی که گلوتن عناصر مخلوط را به هم پیوند داده و یک چسب قوی ایجاد کند، پخته می شود. در گچ خاک، خمیر آرد به عنوان ماده اتصال دهنده و سخت کننده عمل می کند.
آب کاکتوس
مایعات حاصل از کاکتوس یکی از رایج ترین مواد افزودنی به گچ در آمریکا است. آب حاصل از برگ کاکتوس عملکرد زیادی را در اختیار قرار می دهد. برخی منابع گزارش کرده اند که استفاده از آب کاکتوس به عنوان ماده افزودنی به گچ زیرکار خاک، به تنظیم میزان چسبندگی آن کمک می کند. آب کاکتوس همچنین به عنوان یک تثبیت کننده عمل می کند. به این ترتیب که گچ خاک را در برابر آب مقاوم تر و بادوام تر می کند.
آب کاکتوس می تواند کارآیی گچ و قابلیت قالب گیری آن به شکل دلخواه را افزایش دهد. آب کاکتوس به دلیل داشتن پکتین اثر مثبتی روی کارآیی گچ خاک دارد. پکتین یک کربوهیدرات زنجیره بلند محلول در آب است که به عنوان ماده اتصال دهنده برای افزایش چسبندگی گچ زیرکار خاک عمل می کند. پکتین همچنین مسئول افزایش مقاومت گچ خاک در برابر آب است. صدها سال است که برای تقویت گچ در مکزیک و جنوب غربی ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفته است.
طرز تهیه و فرآوری ملات گچ خاک
تهیه گچ خاک فرآیند پیچیده ای ندارد. در صورت آماده بودن مواد اولیه الک شده، تنها بین 20 تا 30 دقیقه طول می کشد تا گچ خاک تهیه شود. آماده سازی مواد اولیه ممکن است یک ساعت تا یک ساعت و نیم دیگر به زمان تهیه گچ خاک اضافه کند.
استفاده از آب زیاد منجر به افزایش تبخیر سطحی آب و یا جدا شدن ذرات گچ از هم می شود (مواد اتصال دهنده ذرات گچ به هم دیگر به درستی عمل نخواهند کرد). در نتیجه گچ حاصل از کیفیت پایین تری برخوردار است. استفاده از گچ با درجه بندی و مش نامطلوب می تواند منجر به تهیه مخلوط ناصاف با کارایی بسیار کم شود، که با افزودن مقادیر مناسب آب یا چسب به راحتی نمی توان از آن استفاده کرد.
زمان گیرش اولیه گچ خاک بین 5 تا 8 و زمان گیرش نهایی آن بین 15 تا 25 دقیقه است.
تهیه گچ زیرکار همراه خاک (گچ خاک غیر آماده کارخانه)
ابتدا خاک رس با استفاده از توری پنجره ای الک می شود. سپس خاک الک شده با نسبت مشخص با گچ و آب مخلوط می شود. مخلوط به دست آمده باید آنقدر هم زده شود تا کاملاً یکدست شود. در صورت نیاز افزودنی هایی مانند الیاف، سلولز، فیبر و … به مخلوط اضافه می شود که چسبندگی گچ خاک را افزایش می دهد. مخلوط گچ خاک به دست آمده باز هم باید هم زده شده تا کاملاً یکدست شود.
نکات قابل توجه در تهیه ملات خاک گچ
کارایی گچ به مقدار آب، توزیع شکل و اندازه ذرات گچ، کیفیت گچ و مقدار دیگر افزودنی ها مانند الیاف، سلولز، آهک، سیمان، خمیر گندم، آب کاکتوس و غیره بستگی دارد. تغییر محتوای آب گچ، تغییر ترکیب ذرات، خیساندن خاک رس یا تغییر مواد افزودنی، می تواند کارایی گچ را افزایش یا کاهش دهد.
گچ کاری با گچ خاک :
گچ خاک به دلیل وجود سنگی که دارای کئولن است و به دلیل حالت رسی بودن قابلیت ابزار زنی دارد. در ساختمان ها از ترکیب گچ و خاک رس برای ساختن ملات استفاده می کنند و از گچ به تنهایی برای سفیدکاری استفاده استفاده می کنند که آمادگی رنگ پذیری را دارد.
یکی از خصوصیات مهم در گچ های ساختمانی زود سخت شدن است. گچ های ساختمانی خوب اغلب زمان گرفتن شان بیشتر از هشت دقیقه و کمتر از بیست و پنج دقیقه و پایان سخت شدنشان بین بیست دقیقه و شست دقیقه است.
گچ و خاک دیوار ساختمان یکی از مراحلی است که تقریباً در تمامی ساختمان هایی که ساخته می شود، انجام می شود. ساخت این مرحله از دیوار باعث می شود تا دیوار آماده رنگ زدن شود. شاید برای شما سؤال پیش بیاید که دیوار ساختمان ها چطور این‌قدر صاف و بدون تو رفتگی و یا برون آمدگی هستند. از ترکیب مواد گچ و خاک با آب، ملات یک دست درست می شود که با استفاده از آن می توان دیوار های صافی ایجاد کرد. این مرحله بعد از دیوارچینی توسط متخصص و یا به اصطلاح استادکار این کار انجام می شود.
ملات چیست؟
ملات از ترکیب کردن دو ماده یا چندین ماده تشکیل می‌شود. کاربرد اصلی ملات برای چسباندن دو چیز سخت به یکدیگر است برای این منظور ملات ساخته می‌شود. با مخلوط کردن مقداری گچ و آب یک ماده خمیری به دست می‌آید که شما می‌توانید ملات‌های مختلفی را بسته به موقعیت و مکانی که نیاز دارید مورد استفاده قرار دهید.
زمانی که گچ و خاک و آب مخلوط می‌شود به صورت رنگ قهوه‌ای در می‌آید که معمولاً از این ملات برای دیوار استفاده می‌شود. برای تهیه ملات و خاک باید از یک استانبولی استفاده کرد که نصف آن را آب بریزید، سپس خاک رس الک شده به آن اضافه کنید و بعد از آن باید گچ را به مواد اضافه کرد.
انواع ملات
ملات ها انواع بسیار زیادی دارند که هر کدام از آن ها در نقطه خاصی استفاده می شوند. برای اینکه بیشتر با ملات ها آشنا شوید در ادامه توضیحاتی به شما ارائه می دهیم. ملات ها به طور کل به دو دسته تقسیم می شود که آن دو دسته عبارتند از:
ملات هایی که به قصد زود خشک شدن درست می شوند، باید سریعاً استفاده شوند تا از بین نروند. البته برخی از ملات ها نیز پس از خشک شدن با اضافه کردن آب به آن ها دوباره به شکل اولیه خود بر می گردند. این نوع ملات به طور کلی در زمان کوتاهی خشک می شوند و پس از آن دیگر قابل استفاده نیستند و یا خاصیت خود را از دست می دهند.
این نوع ملات به سادگی خشک نمی شوند و کمی زمان می برد. برخی از این نوع ملات ها در زیر آب یا در صورت وارد شدن گرمای مستقیم خشک می شوند. این نوع ملات برای مکان هایی که نیاز به دقت بسیار زیادی دارند، استفاده می شوند.
این ملات ها اغلب در مجاورت هوا سخت می شوند. زمان سخت شدن این ملات ها اغلب از یک ساعت شروع شده و عموماً تا ۷۲ ساعت به بالاترین میزان سختی خود می رسند.
نکات اصولی که قبل از استفاده از گچ و خاک باید رعایت شود
حتماً سعی کنید قبل از استفاده از گچ و خاک آن ها را با سرند مناسب الک کنید، تا صاف شوند و خرده نداشته باشند
مواد خود را در مکانی که کمترین رطوبت را دارد نگهداری کنید تا از خراب شدن و فاسد شدن آن ها جلوگیری شود
انواع ملات در گچ خاک
برای استفاده از ملات گچ و خاک باید مقدار مناسبی آب قرار دهید تا ملات شما سفت نشود
برای اینکه یک ملات صاف و بدونه خرده داشته باشید باید آن را به خوبی مخلوط کنید
اگر می خواهید نقاط کور را ملات بزنید به شما پیشنهاد می کنید که از نردبان و یا داربست استفاده کنید
در استفاده از نردبان و داربست از محکم بود جای خود مطمئن شوید
در این کار باید از ابزار مناسب استفاده کنید تا کار شما بهترین کیفیت را داشته باشد
وقتی خاک تخلیه می‌شود، حتماً باید زیر آن پلاستیک قرار داده شود تا مواد دیگر با آن مخلوط نشود.
کیسه‌های گچ و خاک را در زمان بارندگی در داخل ساختمان به دور از رطوبت انبار کنید.
گچ و خاک را درون آب پخش کنید تمام ذرات آنها در مجاورت آب قرار گیرند.
مصرف ملات گچ و خاک فقط در مناطق با رطوبت کم و خشک مجاز است اما در مناطق مرطوب فاسد می‌شود.
به علت زودگیر بودن، ملات گچ و خاک را باید هر بار جهت استفاده به میزان کم ساخت.
زمان ریختن خاک به داخل آب تا پایان مصرف ملات، نباید حداکثر از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تجاوز کند.
بهترین آزمایش برای میزان پراکندگی خاک درون گچ، رنگ یکنواخت آن است. باید دقت نمود که رگه‌های سفید گچ و یا رگه‌های قهوه‌ای خاک در مخلوط دیده نشود.
حتماً سعی کنید قبل از استفاده از گچ و خاک، آنها را با سرند چشم بلبلی الک کنید، تا ذراتشان یک اندازه باشند.
مقدار مناسب آب باید کنترل شود تا مخلوط خیلی پُر آب یا کم آب نباشد (نصف استانبولی).
مخلوط کردن مواد باید تا زمانی ادامه پیدا کند که هیچ اثری از گچ یا خاک خشک وجود نداشته باشد و مخلوط کاملاً خمیری شود.
استفاده از ملات در سقف
استفاده از این ملات در سقف بسیار آسان است و اگر سقف از تیرچه و بلوک تشکیل شده باشد، کار شما بسیار آسان تر خواهد شد. برای استفاده از این ملات در سقف باید ابزار مناسبی داشته باشید که بتوانید اینگچ خاک سقف
کار را انجام دهید. یکی از این ابزار شمشه است که به در هر ابزار فروشی استفاده می شود.
در مرحله اول شما باید ملات را به سقف زده و پس از صاف کردن، به روی آن شمشه بکشید که سطح را صاف و جاهای خالی را پر کند. شما باید شمشه را به صورت خطی و نیم دایره ای بکشید تا کار شما با کیفیت انجام شود. بعد از آن باید شمشه را تمیز کرده و دوباره به روی مواد بکشید. این کار را تا زمانی انجام دهید که سطح بسیار صاف شود. شما می توانید یک مشمای تمیز کف زمین پهن کنید تا از کثیف شدن محیط جلوگیری کنید.
استفاده ملات در طاق های ضربی بسیار سخت است و شما باید آن را به دست یک اوستای ماهر بسپارید. همچنین قبل از اینکه از مواد استفاده کنید، باید مطمئن شوید که سقف به خوبی اندازه گیری شده و هیچ ناصافی ندارد. برای سقف های صاف نیز باید از تراز استفاده کنید تا از اندازی گیری آن مطمئن شوید. هنگام استفاده از ملات در ارتفاعات بسیار مراقب باشید.
نحوه اندود کاری دیوار با گچ و خاک
بعد از آماده کردن مخلوط گچ و خاک، حالا نوبت اجرای کار است. کروم بندی در این مرحله مهمترین بخش کار محسوب می‌شود. کروم بندی جهت اطمینان از شاقول بودن انجام می‌شود. این کار به صورت عمودی روی دیوار اجرا می‌شود، ابتدا مقداری لقمه (مخلوط خاک و آب) در بالای دیوار اعمال می‌شود، سپس یک سر شمشه را روی آن قرار می‌دهند.
انتهای دیگر شمشه را در پایین با استفاده از شاقول یا تراز دستی تنظیم می‌کنند و سپس یک لقمه دیگر را پایین قرار می‌دهند. دوباره شاقول بودن شمشه کنترل می‌شود. اکنون، فضای خالی داخل شمشه (بین لقمه بالا و پایین) را با ملات گچ و خاک پُر می‌کنند. ناگفته نماند، ضخامت گچ و خاک بهتر است کمتر از 3 سانتی‌متری باشد.
کروم بندی را در قسمت‌های دیگر دیوار اعمال می‌کنند تا هم از نظر عمودی و هم افقی، کروم‌ها تراز باشند. معمولاً فاصله هر کروم به اندازه یک تا دو متر است. بعد از اتمام کروم بندی، حالا نوبت پُر کردن فواصل بین کروم‌هاست.
با استفاده از ماله بنایی، ملات را بین کروم‌ها اعمال کنید و سپس شمشه را از دو طرف گرفته و از پایین (بین دو کروم) تا بالا بکشید تا باقی مانده های ملات گرفته شوند. استفاده از شمشه آلومینیومی پیشنهاد می‌شود زیرا ملات گچ و خاک به شمشه چوبی می‌چسبد و کار با آن را دشوار می‌کند. صاف و یکدست بودن سطح بسیار مهم است زیرا در کیفیت گچ کاری مؤثر خواهد بود.
مزایای گچ و خاک
مصرف ملات گچ و خاک علاوه بر تیغه‌های پنج سانتی، در سفید کاری نیز کاربرد دارد.
اندود گچ و خاک دیر گیرتر از ملات گچ به تنهایی است بدین علت دیرتر سخت می‌شود. و در نتیجه کارگران گچ کار بیشتر فرصت دارند تا آن را روی ردیف قبلی آجر پهن نموده و ردیف بعدی آجر را روی آن بچسباند. روی هم رفته کارکردن با آن آسان تر است.
اندود گچ و خاک از ملات گچ پلاستیک تر خواهد بود. و زیر ماله بنا بهتر شکل می‌گیرد.
معایب گچ و خاک
از مهمترین معایب گچ و خاک را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
در برابر آب خوردگی مقاومت مطلوبی ندارد.
از دیگر معایب گچ و خاک می‌توان به نداشتن چسبندگی لازم روی سطوح سیمانی و بتنی اشاره کرد. برای این کار استفاده از گچ گیپتون پیشنهاد می شود
زودگیر بودن این ملات در مواردی نشان از ضعف آن است.
برای کارکردن با ضخامت بالای 3 سانت به صورت ملات تنها و بدون افزودنی توصیه نمی شود.
برای درست کردن گچ و خاک به دو طریق عمل می‌شود:
در روش اول، خاک رس را به یک بشکه که ۳/۴ آن از آب پر شده باشد به تدریج اضافه می‌کنند و آن را توسط یک بیل با دسته ای از جنس لوله فولادی به هم می زنند تا جایی که یک دوغاب غلیظ به دست آید. سپس با یک پیمانه از دوغاب غلیظ خاک رس در ظرف استانبولی می ریزند و تدریجاً گچ زیرکار به مقدار لازم به آن اضافه می نمایند، تا سطح آب آن با گچ پوشیده شود.
سپس کارگر سازنده استانبولی پر را جلو دست استاد گچ کار می گذارد و استاد گچ کار مخلوط گچ و خاک را به هم زده و از آن برای ایجاد کروم های عمودی بر روی دیوارها و کروم های افقی در زیر سقف ها از آن استفاده می کند.
در روش دوم، درست کردن اندود گچ و خاک به این ترتیب است که گچ و خاک را به نسبت مشخص گچ و خاک سرند شده در جایی که عاری از نخاله و مواد زائد باشد و بر روی یک نایلون ریخته و با هم مخلوط می کنند و سپس از این مخلوط در استانبولی پر از آب ریخته و ملات گچ و خاک درست می گردد.
استاد گچ کار ابتدا با دست یک مقداری گچ و خاک به بالا، وسط و پایین دیوار می چسباند. سپس یک شمشه بلند به اندازه ارتفاع دیوار روی ملات های چسبیده قرار می دهد و شمشه را شاقول می کند و زیر آن را با ملات گچ و خاک پر می نماید و با استفاده از ریسمان در دو طرف دیوار و نشانه گذاری هایی در پایین و بالا، کروم بندی را که، اولین مرحله عملیات گچ و خاک است اجرا می کند.
پس از کروم بندی استاد برق کار دیوار را شیار زده و قوطی کلیدها و لوله برق‌ها را نصب می کند، عملیات گچ و خاک پس از این مرحله آغاز شده و استاد گچ کار از یک طرف شروع به پر کردن سطح بین کروم‌ها می‌نماید و هر وقت سطح ملات گچ و خاک از کروم‌های دو طرف بیرون زد، با شمشه کوتاه آلومینیومی سطح بین دو کروم مبنا را صاف می کند و اضافه ملات روی شمشه را با دست می گیرد و بر روی دیوار کناری می مالد.
برای گچ و خاک زیر سقف ها چنان چه سقف از نوع تیرچه بلوک باشد از تیرچه به عنوان کروم استفاده می شود و اگر سقف کاذب از نوع رابیتس باشد زیر سقف کاذب کروم بندی شده و گچ و خاک اجرا می گردد.
بدین ترتیب دومین مرحله از عملیات گچ کاری اجرا می شود.
پس از اتمام عملیات گچ و خاک تا خشک شدن کامل گچ و خاک روی دیوارها لایه نهایی گچ پرداخت شده صورت نمی پذیرد.
در این فرصت استاد برق کار، سیم کشی داخل لوله ها را انجام می دهد، زیرا اگر پس از اجرای لایه نهایی گچ پرداخت شده سیم کشی صورت پذیرد باعث خط و خش برداشتن دیوار اطراف قوطی کلیدها می‌گردد.
مرحله کروم بندی با دقت باید صورت بپذیرد تا یک سطح صاف از گچ و خاک بر روی دیوار ایجاد شود.
لایه گچ پرداخت شده سومین مرحله و آخرین مرحله از عملیات گچ کاری می باشد، که با گچ درجه یک سرند شده اجرا می گردد.
غلظت گچ آماده شده برای استاد گچ کار باید به اندازه‌ای باشد که تا پایان مصرف یک استانبولی، گچ سفت نشود و این کار به مقدار گچ، ورز دادن ابتدایی مخلوط گچ با آب (ملات گچ) و مهارت استاد گچ کار در به وجود آوردن یک سطح صاف بر روی دیوار بسیار بستگی دارد.
در گذشته گچ رویه را در قالب دو لایه گچ زنده و گچ کشته شده اجرا می‌کردند، اما امروزه با یک لایه گچ زنده، سطح صافی از گچ روی دیوار ایجاد می‌گردد که در اصطلاح روش استفاده از گچ زنده می گویند.
چهارچوب‌های فلزی و فریم کمد دیواری‌ها و سنگ کف پنجره‌ها توسط استاد گچ کار نصب می گردند.
درها، پنجره‌ها و فریم های روی دیوارهای خارجی باید توسط استاد نماکار در محل خود نصب شوند، اما چنانچه اجرای نما به بعد از گچ کاری موکول گردد، این کار نیز توسط استاد گچ کار صورت می‌پذیرد.
نکات اجرایی:
انتخاب گچ خوب به صلاح‌دید استاد گچ کار از نظر شرکت سازنده.
کارگر سازنده ملات گچ، مورد تأیید استاد گچ کار باشد.
پس از اجرای هر کروم، سطح روی آن با ملات گچ و خاک و کاردک صاف شود.
غلظت و ورز دادن ملات گچ و خاک باید طوری باشد که پس از صاف شدن، ترک بر ندارد.
مقدار مصرف گچ در ملات گچ و خاک باید به اندازه باشد که ملات کم گچ نباشد و متعاقباً به گچ کشته تبدیل گردد.
لایه گچ پرداخت شده فاقد هر گونه موج باشد، این مرحله با شمشه به صورت ضربدری کنترل گردد.
ژیپس: ویژگیها، کاربردها و اهمیت در صنایع مختلف
گچ ساختمانی
گچ سمنان و ویژگی های منحصر به فردش